رفع ابهام در خصوص مسدودی حساب‌های صادرکنندگان چک برگشتی و حل مشکل آن

بانک مرکزی ج.ا.ا پیرو بخشنامه شماره 331429‏‏/99 مورخ 16‏‏/10‏‏/1399 (موضوع ابلاغ دستورالعمل اجرایی ماده (6) اصلاحی قانون اصلاح قانون صدور چک) و همچنین مفاد بخش دوم بخشنامه شماره 37758‏‏/00 مورخ 11‏‏/2‏‏/1400 (موضوع ابلاغ ترتیبات مسدودی حساب‌های صادرکنندگان چک برگشتی)، در تاریخ 1402/03/21 بخشنامه مکملی با شماره 02/62078 در خصوص "نحوه مسدودی مبالغ چک برگشتی" در حساب بانکی افرادی که چک آنهابه نوعی برگشت خورده است، به شرح ذیل صادر کرد:

"حسب بررسی‌های صورت گرفته و نیز گزارشات نظارتی واصله، در حال حاضر بانک‌ها در اجرای تکلیف قانونی ناظر بر انسداد وجوه صادرکننده چک برگشتی در کل شبکه بانکی کشور به میزان کسری وجه چک، پس از انسداد وجه حساب جاری صادرکننده چک و بدون لحاظ مبلغ مسدودی مذکور، صادرکننده چک را ناگزیر به تأمین کل مبلغ چک می‌نمایند. شایان ذکر است این رویه مغایر با مفاد قانون صدور چک بوده و باعث ایجاد مشکلاتی برای اشخاص در تأمین مبلغ چک شده است. در همین خصوص، وفق اعلام نظر اخیر معاونت قوانین مجلس شورای اسلامی و با لحاظ وحدت ملاک عبارت «...صادرکننده موجبات پرداخت چک را در بانک محال‌علیه فراهم نماید» در ماده (9) قانون صدور چک، در صورت مسدودسازی بخشی از مبلغ چک در حساب جاری صادرکننده چک، شخص اخیر باید این امکان را داشته باشد تا با واریز مابه‌التفاوت مبلغ چک و مبلغ مسدود شده در حساب جاری خود (از جمله از محل وجوه قابل برداشت سایر حساب‌های خود نزد شبکه بانکی)، نسبت به تکمیل وجه چک اقدام نموده و بدین طریق زمینه رفع سوء‌اثر چک را فراهم نماید. از منظر اجرایی نیز متعاقب مسدود‌سازی بخشی از مبلغ چک در حساب جاری صادرکننده چک برگشتی (به عنوان مانده موجودی حساب) توسط سامانه محچک، صادرکننده چک می‌تواند نسبت به واریز مابه‌التفاوت وجه چک و وجه مسدود شده توسط سامانه محچک به حساب جاری خود اقدام ‌نموده تا سپس بانک عهده چک، کل مبلغ را در حساب جاری وی در اجرای بند «الف» ذیل تبصره 3 ماده (5) مکرر قانون صدور چک حداکثر به مدت یک سال تا زمان مراجعه دارنده چک (با اطلاع‌رسانی مقتضی به ذینفع چک) مسدود نماید. بدین‌ترتیب، با مسدودسازی کل مبلغ وجه چک در حساب جاری وی، امکان رفع‌ سوء‌اثر چک میسر می‌گردد. در ادامه، مراتب رفع سوء‌اثر چک از سوی بانک عهده به سامانه مربوط در بانک مرکزی اعلام می‌گردد و در نهایت اقدام لازم در سامانه محچک مبنی بر رفع انسداد وجوه مسدود شده اولیه صورت می‌پذیرد."

در این ابلاغیه ، بانک مرکزی به بانک ها تاکید نموده است که؛ موارد فوق‌الذکر در سامانه‌های اطلاعاتی و نرم‌افزاری مربوط در آن بانک درج گردد و مراتب به قید تسريع و با لحاظ مفاد شماره 14۹1۵3‏‏‏‏/۹6 مورخ 16‏‏‏‏/۵‏‏‏‏/13۹6 به تمامي واحدهای ذي‌ربط آن بانک ابلاغ شده و بر حسن اجرای آن نظارت دقیق به عمل آید.