در هر کشوری دولت جهت تامین هزینه‌های عمومی خود و رفع نیازهای جامعه اقدام به گرفتن مالیات از مردم می‌کند. در ایران نیز این مالیات وجود دارد اما ممکن است در میزان محاسبه و نوع آن با کشورهای دیگر متفاوت باشد اما ماهیت آن در تمامی کشورها یکی است. مالیات بر دارایی یکی از مالیات‌های موجود در هر کشوری است که به دارایی و میزان درآمد فرد تعلق می‌گیرد و به روش‌های مختلف محاسبه و اخذ می‌گردد.

مالیات چیست؟

قبل از پرداختن به موضوع مالیات بر درآمد باید بدانیم خود واژه‌ی مالیات چه معنایی دارد. سازمان همکاری و توسعه‌ی اقتصادی، مالیات را این گونه تعریف کرده است:

" مالیات، پرداختی است الزامی و بلاعوض که به اشخاص، موسسات، دارایی‌ها و … تعلق می‌گیرد."

 دولت می‌تواند برای تامین نیازهای لازم جهت بستر سازی برای فعالیت ‌های اقتصادی افراد و کسب سرمایه از آن‌ها سودی اخذ کند. در واقع افرادی که در یک کشور فعالیت می‌کنند یا دارای ملک و املاکی هستند، موظف‌اند هزینه‌های لازمی که دولت تعیین کرده پرداخت کنند تا دولت بتواند خدمات لازم را به شهروندان بدهد. در واقع هدف از تعیین مالیات در یک کشور تامین منافع اقتصادی و اجتماعی جامعه است.

انواع مالیات

مالیات خود به دو دسته‌ی مستقیم و غیر مستقیم تقسیم بندی می‌شود. مالیات بر درآمد و دارایی جزو دسته‌ی مالیات‌های مستقیم است. زمانی که طرف پرداخت کننده فردی باشد که ملک و املاکی دارد یا درآمد خاصی از طریق این اموال کسب می‌کند در این حالت، مالیات را مستقیم می‌نامند، اما زمانی که مالیات روی کالاهای مصرفی و خدمات ارائه شده، کشیده می‌شود مالیات غیر مستقیم نامیده خواهد شد.

انواع مالیات های مستقیم

مالیات‌های مستقیم مالیات‌هایی هستند که روی اموال، دارایی و درآمد فرد اعمال شده و به صورت مستقیم از وی اخذ می‌گردند. این مالیات‌ها به دو دسته‌ی زیر تقسیم بندی می‌شود:

مالیات بر دارایی
مالیات بر در آمد
آشنایی با مالیات بر دارایی

مالیات بر دارایی نوعی از مالیات‌های مستقیم است که به صورت مستقیم و بی هیچ واسطه‌ای از افراد دریافت می‌شود. این نوع مالیات به دارایی‌های فرد و ثروت وی تعلق می‌گیرد. دارایی در واقع حقوقی است که یک شخص بر اموال، املاک و ... دارد و به او اجازه‌ی استفاده و تصرف در اموال را می‌دهد. این اموال می‌تواند از طریق خود شخص یا ارثی که برای وی باقی مانده است برای وی ثبت شود. در این حالت است که دولت می‌تواند بر این اموال مالیات خاصی تعیین کرده و دریافت کند که اغلب برای کاهش فاصله‌ی طبقاتی جامعه اعمال می‌شود. در برخی موارد دولت‌ها می‌توانند با اعمال مالیات بر دارایی‌هایی که به شکل ملک و املاک هستند برای تنظیم قیمت ملک در جامعه کمک کنند.

مالیات بر ارث و مالیات حق تمبر از جمله مهم‌ترین انواع مالیات بر دارایی هستند که در ادامه به اختصار هر کدام را توضیح خواهیم داد.

مالیات بر ارث

تمام اموال، ملک، دارایی و حتی بدهی‌های افراد به عنوان دارایی فرد محسوب می‌شود که بعد از فوت وی به افراد خاصی به ارث گذاشته می‌شود. در این حالت اموال و تمام دارایی‌های فرد از هر نوعی که باشد مشمول مالیاتی خواهد شد که دولت آن را محاسبه کرده و از فرد ارث برنده درخواست می‌شود تا آن را پرداخت کند.

در ماده 17 ق.م.م تا ماده 43 در مورد مالیات بر ارث صحبت شد است. در این قانون نوشته شده که این مالیات برای افرادی که چه به صورت واقعی و چه فرضی فوت می‌کنند تعلق خواهد کرد. اگر فردی تا چندین سال هیچ خبری از وی نباشد فوت فرضی تلقی شده و بر دارایی‌های وی نیز مالیات تعلق می‌گیرد.

بر اساس قانون 19 قانون مالیاتی بر ارث چنین است:

"اموال مشمول مالیات بر ارث عبارت است از کلیه ماترک متوفی واقع در ایران یا خارج از ایران اعم از منقول و غیر منقول و مطالبات قابل‌ وصول و حقوق مالی پس از کسر هزینه کفن و دفن در حدود عرف و عادت و واجبات مالی و عبادی در حدود قواعد شرعی و دیون محقق متوفی."

مالیات حق تمبر

تمبر وسیله‌ای است برای اعتبار بخشیدن به اسناد و ارواق بها دار که روی این اسناد زده می‌شود و از فردی که از این اوراق استفاده می‌کند مالیات مستقیمی گرفته می‌شود. ماده 44 تا 51 قانون مالیاتی کشور در مورد مالیات بر تمبر به طور کامل و مفصل صحبت می‌کند.

بر اساس قانون 44 مالیاتی کشور مالیات بر تمبر بدین صورت است که:

 " از هر برگ چک که از طرف بانک‌ها چاپ شود 200 ریال حق تمبر گرفته می‌شود و از سفته و برات هم، معادل نیم در هزار دریافت می‌شود. چنانچه حق تمبر گفته شده در این ماده کمتر از هزار ریال شود، معادل همان 1000 ریال حساب خواهد شد. "

علاوه بر ارواق بها دار مانند چک و سفته، مالیات بر تمبر برای اشخاص حقوقی مانند شرکت و سازمان‌ها نیز تعلق می‌گیرد، البته زمانی که قصد افزایش و جذب سرمایه داشته باشند. در این حالت مالیات حق تمبر آن‌ها معادل نیم در هزار ارزش اسمی سهامشان است. در صورتی که شرکت و نهادی آن را پرداخت نکند مشمول مالیات خواهد بود. در این حالت باید علاوه بر اصل حق تمبر،معادل دو برابر آن را نیز در مهلت تعیین شده پرداخت کند.

اوراق و مدارکی که شامل مالیات حق تمبر می شوند

بر اساس قانون مالیاتی کشور این مدارک عبارتند از: کارت‌های معافیت، گواهینامه‌ی رانندگی داخلی و گواهینامه‌ی رانندگی بین المللی، پلاک ترانزیت انواع خودرو و شماره گذاری موقت وسائط نقلیه، کارنامه و گواهینامه‌ی کلیه‌ی مقاطع تحصیلی، گواهی پایان تحصیلات کلیه‌ی مقاطع دانشگاهی داخلی و خارجی، گواهی ارزش تحصیلی دوره‌های فنی و حرفه‌ای، پروانه‌ی مشاغل دندان پزشکی تجربی و پروانه‌ی مامایی، پروانه‌ی مشاغل پزشکی، دامپزشکی، پیراپزشکی، داروسازی و دندان پزشکی، جواز تاسیس و کارت شناسایی واحدهای تولیدی و مراکز با فعالیت معدنی، پروانه وکالت و کارشناس وکالت، کارت‌ها و مجوزهای بازرگانی.در هر کشوری دولت جهت تامین هزینه‌های عمومی خود و رفع نیازهای جامعه اقدام به گرفتن مالیات از مردم می‌کند. در ایران نیز این مالیات وجود دارد اما ممکن است در میزان محاسبه و نوع آن با کشورهای دیگر متفاوت باشد اما ماهیت آن در تمامی کشورها یکی است. مالیات بر دارایی یکی از مالیات‌های موجود در هر کشوری است که به دارایی و میزان درآمد فرد تعلق می‌گیرد و به روش‌های مختلف محاسبه و اخذ می‌گردد.

مالیات چیست؟

قبل از پرداختن به موضوع مالیات بر درآمد باید بدانیم خود واژه‌ی مالیات چه معنایی دارد. سازمان همکاری و توسعه‌ی اقتصادی، مالیات را این گونه تعریف کرده است:

" مالیات، پرداختی است الزامی و بلاعوض که به اشخاص، موسسات، دارایی‌ها و … تعلق می‌گیرد."

 دولت می‌تواند برای تامین نیازهای لازم جهت بستر سازی برای فعالیت ‌های اقتصادی افراد و کسب سرمایه از آن‌ها سودی اخذ کند. در واقع افرادی که در یک کشور فعالیت می‌کنند یا دارای ملک و املاکی هستند، موظف‌اند هزینه‌های لازمی که دولت تعیین کرده پرداخت کنند تا دولت بتواند خدمات لازم را به شهروندان بدهد. در واقع هدف از تعیین مالیات در یک کشور تامین منافع اقتصادی و اجتماعی جامعه است.

انواع مالیات

مالیات خود به دو دسته‌ی مستقیم و غیر مستقیم تقسیم بندی می‌شود. مالیات بر درآمد و دارایی جزو دسته‌ی مالیات‌های مستقیم است. زمانی که طرف پرداخت کننده فردی باشد که ملک و املاکی دارد یا درآمد خاصی از طریق این اموال کسب می‌کند در این حالت، مالیات را مستقیم می‌نامند، اما زمانی که مالیات روی کالاهای مصرفی و خدمات ارائه شده، کشیده می‌شود مالیات غیر مستقیم نامیده خواهد شد.

انواع مالیات های مستقیم

مالیات‌های مستقیم مالیات‌هایی هستند که روی اموال، دارایی و درآمد فرد اعمال شده و به صورت مستقیم از وی اخذ می‌گردند. این مالیات‌ها به دو دسته‌ی زیر تقسیم بندی می‌شود:

مالیات بر دارایی
مالیات بر در آمد
آشنایی با مالیات بر دارایی

مالیات بر دارایی نوعی از مالیات‌های مستقیم است که به صورت مستقیم و بی هیچ واسطه‌ای از افراد دریافت می‌شود. این نوع مالیات به دارایی‌های فرد و ثروت وی تعلق می‌گیرد. دارایی در واقع حقوقی است که یک شخص بر اموال، املاک و ... دارد و به او اجازه‌ی استفاده و تصرف در اموال را می‌دهد. این اموال می‌تواند از طریق خود شخص یا ارثی که برای وی باقی مانده است برای وی ثبت شود. در این حالت است که دولت می‌تواند بر این اموال مالیات خاصی تعیین کرده و دریافت کند که اغلب برای کاهش فاصله‌ی طبقاتی جامعه اعمال می‌شود. در برخی موارد دولت‌ها می‌توانند با اعمال مالیات بر دارایی‌هایی که به شکل ملک و املاک هستند برای تنظیم قیمت ملک در جامعه کمک کنند.

مالیات بر ارث و مالیات حق تمبر از جمله مهم‌ترین انواع مالیات بر دارایی هستند که در ادامه به اختصار هر کدام را توضیح خواهیم داد.

مالیات بر ارث

تمام اموال، ملک، دارایی و حتی بدهی‌های افراد به عنوان دارایی فرد محسوب می‌شود که بعد از فوت وی به افراد خاصی به ارث گذاشته می‌شود. در این حالت اموال و تمام دارایی‌های فرد از هر نوعی که باشد مشمول مالیاتی خواهد شد که دولت آن را محاسبه کرده و از فرد ارث برنده درخواست می‌شود تا آن را پرداخت کند.

در ماده 17 ق.م.م تا ماده 43 در مورد مالیات بر ارث صحبت شد است. در این قانون نوشته شده که این مالیات برای افرادی که چه به صورت واقعی و چه فرضی فوت می‌کنند تعلق خواهد کرد. اگر فردی تا چندین سال هیچ خبری از وی نباشد فوت فرضی تلقی شده و بر دارایی‌های وی نیز مالیات تعلق می‌گیرد.

بر اساس قانون 19 قانون مالیاتی بر ارث چنین است:

"اموال مشمول مالیات بر ارث عبارت است از کلیه ماترک متوفی واقع در ایران یا خارج از ایران اعم از منقول و غیر منقول و مطالبات قابل‌ وصول و حقوق مالی پس از کسر هزینه کفن و دفن در حدود عرف و عادت و واجبات مالی و عبادی در حدود قواعد شرعی و دیون محقق متوفی."

مالیات حق تمبر

تمبر وسیله‌ای است برای اعتبار بخشیدن به اسناد و ارواق بها دار که روی این اسناد زده می‌شود و از فردی که از این اوراق استفاده می‌کند مالیات مستقیمی گرفته می‌شود. ماده 44 تا 51 قانون مالیاتی کشور در مورد مالیات بر تمبر به طور کامل و مفصل صحبت می‌کند.

بر اساس قانون 44 مالیاتی کشور مالیات بر تمبر بدین صورت است که:

 " از هر برگ چک که از طرف بانک‌ها چاپ شود 200 ریال حق تمبر گرفته می‌شود و از سفته و برات هم، معادل نیم در هزار دریافت می‌شود. چنانچه حق تمبر گفته شده در این ماده کمتر از هزار ریال شود، معادل همان 1000 ریال حساب خواهد شد. "

علاوه بر ارواق بها دار مانند چک و سفته، مالیات بر تمبر برای اشخاص حقوقی مانند شرکت و سازمان‌ها نیز تعلق می‌گیرد، البته زمانی که قصد افزایش و جذب سرمایه داشته باشند. در این حالت مالیات حق تمبر آن‌ها معادل نیم در هزار ارزش اسمی سهامشان است. در صورتی که شرکت و نهادی آن را پرداخت نکند مشمول مالیات خواهد بود. در این حالت باید علاوه بر اصل حق تمبر،معادل دو برابر آن را نیز در مهلت تعیین شده پرداخت کند.

اوراق و مدارکی که شامل مالیات حق تمبر می شوند

بر اساس قانون مالیاتی کشور این مدارک عبارتند از: کارت‌های معافیت، گواهینامه‌ی رانندگی داخلی و گواهینامه‌ی رانندگی بین المللی، پلاک ترانزیت انواع خودرو و شماره گذاری موقت وسائط نقلیه، کارنامه و گواهینامه‌ی کلیه‌ی مقاطع تحصیلی، گواهی پایان تحصیلات کلیه‌ی مقاطع دانشگاهی داخلی و خارجی، گواهی ارزش تحصیلی دوره‌های فنی و حرفه‌ای، پروانه‌ی مشاغل دندان پزشکی تجربی و پروانه‌ی مامایی، پروانه‌ی مشاغل پزشکی، دامپزشکی، پیراپزشکی، داروسازی و دندان پزشکی، جواز تاسیس و کارت شناسایی واحدهای تولیدی و مراکز با فعالیت معدنی، پروانه وکالت و کارشناس وکالت، کارت‌ها و مجوزهای بازرگانی.