سیاست حذف صفر از پول ملی به دهه 70 در پی کاهش ارزش پول ایران باز می­گردد. هیئت دولت هم در زمان ریاست جمهوری حسن روحانی در سال 1398، لایحه پیشنهادی بانک مرکزی در خصوص حذف چهار صفر را تایید کرد اما تا کنون این تصمیم عملی نشده است.

هدف دولت از حذف صفر پول ملی کاهش و کنترل تورم ذکر شده؛ زیرا برخی کشور ها نظیر ترکیه، برزیل و آرژانتین نیز اقدام به این عمل نموده بودند اما آیا ایران آماده چنین تغییری است؟

واحد ریال از همان ابتدا که به عنوان واحد پول رسمی ایران معرفی شد کاربرد چندانی میان مردم ایران نداشت و مردم سالهاست از تومان به جای 10 ریال استفاده می­کنند. این دو نوع واحد پولی متفاوت در جامعه فقط در ایران رایج است به همین دلیل گاها باعث اشتباه میان مردم  و حتی سردرگمی توریست­ها می­شود.

قرار بود با حذف یک صفر واحد پولی ایران از ریال به تومان تغییر پیدا کند (البته در مورد تعداد صفر های قابل حذف همواره تفاوت نظرهایی وجود داشت) اما باید دقت کرد که این کار اکنون باعث افزایش قدرت خرید مردم نمی­شود و توجیه اقتصادی ندارد بلکه تنها حساب کتاب ها را راحت تر می­کند.

تورم:

تورم در ایران حدود چهار دهه است که تداوم دارد و این موضوع باعث افزایش حجم اسکناس درشت و کاهش قدرت خرید شده است. اما حذف صفر نیازمند اقتصادی با ثبات است که این عمل به عنوان یک سیاست تکمیلی اجرا شود.

پیش تر گفته شد که برخی کشورها نظیر ترکیه از این سیاست استفاده کرده اند اما باید توجه داشت که این کشور در ابتدا با استفاده از ابزارهای گوناگون تورم را تک رقمی کرده و هنگامی که از عدم تداوم ابرتورم مطمئن شد، اقدام به حذف صفر نمود.

بنابراین این دیدگاه که حذف صفر موجب کاهش تورم می­شود شاید در کوتاه مدت موثر باشد اما دولت برای اثر بخشی این لایحه در بلند مدت ابتدا باید به فکر کنترل و مهار تورم از طریق سیاست های اساسی اقتصاد کلان باشد. زیرا اجرای آن بدون این سیاست ها علاوه بر بی اثر بودن؛ هزینه های سنگین ، افزایش انتظارات تورمی، بی ثبات تر شدن اقتصاد و  ... را به همراه خواهد داشت.

تاثیر حذف صفر بر بورس:

مدیرعامل سابق شرکت فرابورس ایران درباره تاثیر این تغییر بر بازار سرمایه اضافه کرد: حذف صفر از پول ملی تا حدی می‌تواند به رونق بازار سرمایه بینجامد، اما این رونق تنها بر اثر جو روانی است. به این دلیل که هیچ تاثیر بنیادی بر سهام و داد و ستد بورس ندارد.

با حذف 4 صفر از پول ملی احتمالا حداکثر رقابت روی قیمت ها یک صدم  شود. البته اینکه تا چند رقم می توان قیمت را تعریف کرد قطعی نیست. در دنیا هم سهام هایی با چنین قیمت هایی وجود دارند؛ تنها لازم است که درسیستم معاملاتی برای سهام اعشار تعریف شود. شاید اجرایی شدن این تصمیم به دلیل تغییرات جزئی در روند معمول بازارهای مالی، ابتدا آن ها را با شوک مواجه کند بنابراین قبل از پیاده سازی چنین طرح هایی ابتدا باید اطلاع رسانی و شفاف سازی کامل برای فعالان این حوزه  صورت گیرد.

جمع بندی:

بنابراین کارشناسان توصیه می­کنند دراین شرایط که تورم، تحریم و رکود گریبان گیر اقتصاد ایران است دولت کنونی و بانک مرکزی باید موضوع حذف صفر و ارزش گذاری مجدد را به بعد موکول کنند و آرامش و ثبات اقتصادی را در دستور کار خود قرار دهند.